ДЕЛЕЭ
Том XIV , С. 356
опубликовано: 11 марта 2012г.

ДЕЛЕЭ

Делеэ́ [Делeйе; Delehaye] Ипполит (19.08.1859, Антверпен - 1.04.1941, Брюссель), бельг. ученый-агиолог, историк Церкви, монах-иезуит, член об-ва болландистов. Обучался в коллегии Нотр-Дам. 23 сент. 1876 г. принял монашество в ордене иезуитов; 20 февр. 1891 г. возведен в ранг старшего брата в иерархии ордена. После 1876 г. начал обучение естественным наукам в коллегии Сент-Барб в Гeнте, однако постепенно обратился к истории и агиографии. C 1886 г. сотрудничал с изд. «Analecta Bollandiana». В 1891 г. стал членом об-ва болландистов в Брюсселе. С 1912 г. до смерти Д.- глава об-ва болландистов.

Д.- основатель школы критической агиографии и исследования текстов, касающихся христ. cвятых и мучеников, на работу к-рой опирается большинство совр. исследований в этой области. Метод Д. основан на применении опробованной библеистикой ХIX в. археологической и документальной критики текстов. В исследованиях Д. отразилось модернистское течение в Римско-католической Церкви, из-за чего его книги подвергались критике со стороны Ватикана. В 1891-1895 гг. занимался составлением указателя по всем известным греч. агиографическим текстам - «Bibliotheca Hagiographica Graeca» (Brux., 1895; 19092; 19573 переработано Ф. Алькеном). В 1902 г. выпустил критическое издание Синаксаря К-польской Церкви (кон. X в.). Участвовал в издании «Acta Sanctorum Novembris». Был одним из основателей ж. «Analecta Bollandiana». Исследовательские работы Д. посвящены восточнохрист. святым и традициям их почитания (статьи о святых Кипра, Фракии и Мёзии). Особенным вниманием Д. пользовались мартирологи и традиции почитания мучеников как наиболее ранняя форма культа святых в христианстве. Обобщающие труды «Агиографические легенды» (1905), «Происхождение культа мучеников» (1912), «Sanctus: исследование культа святых в древности» (1927), «Шесть лекций об агиографическом методе» (1934), др. многочисленные работы Д. и его школы составляют основу совр. критической агиологии.

Изд.: Synaxarium Ecclesiae Constantinopolitanae e codice Sirmondiano nunc Berolinensi: Adjectis synaxariis selectis. Brux., 1902; Les versions grecques des Actes des martyrs persans sous Sapor II. P., 1907. (PO; T. 2. Fasc. 4. N 9); Acta Sanctorum Novembris collecta, digesta, illustrata. Brux., 1925 (совм. c: P. Peeters, M. Coens); Constantinus Acropolitus. Epistularum manipulus // AnBoll. 1933. T. 51. P. 263-284; Martyrologium Romanum ad formam editionis typicae scholiis historicis instructum. Brux., 1940.
Соч.: Catalogus codicum hagiographicorum graecorum Bibliothecae Nationalis Neapolitanae // AnBoll. 1902. T. 21. P. 381-402; St. Melaniae iunioris Acta graeca // Ibid. 1903. T. 22. P. 5-50; St. Barlaam martyr à Antioche // Ibid. P. 129-145; La Passion de St. Théodote d'Ancyre // Ibid. P. 320-328; L'hagiographie de Salone d'après les derniéres découvertes archéologiques // Ibid. 1904. T. 23. P. 5-18; Catalogus codicum hagiographicorum graecorum monasterii St. Salvatoris, nunc bibliothecae Universitatis Messanensis // Ibid. P. 19-75; Passio sanctorum sexaginta martyrum // Ibid. P. 289-307; Castor et Pollux dans les légendes hagiographiques // Ibid. P. 427-432; Les Légendes hagiographiques. Brux., 1905; Catalogus codicum hagiographicorum graecorum bibliothecae D. Marci Venetiarum // AnBoll. 1905. T. 24. P. 169-256; Hesychii Hierosolymorum presbyteri laudatio St. Procopii persae // Ibid. P. 473-482; Catalogus codicum hagiographicorum graecorum bibliothecae comitis de Leicester Holkhamiae in Anglia // Ibid. 1906. T. 25. P. 451-477; Saints de Chypre // Ibid. 1907. T. 26. P. 161-302; Les légendes grecques des saints militaires. P., 1909; Catalogus codicum hagiographicorum graecorum regii monasterii St. Laurentii Scorialensis // AnBoll. 1909. T. 28. P. 353-398; L'invention des reliques de St. Ménas à Constantinople // Ibid. 1910. T. 29. P. 117-150; Les Actes de St. Barbarus // Ibid. P. 276-301; Les origines du culte des martyrs. Brux., 1912; Saints de Thrace et de Mésie // AnBoll. 1912. T. 31. P. 161-301; De fontibus Vitae St. Danielis Stylitae // Ibid. 1913. T. 32. P. 217-229; Martyrologium Hieronymianum Cambrense // Ibid. P. 369-407; St. Martin et Sulpice Sévère // Ibid. 1920. T. 38. P. 5-136; Le typicon du monastére de Lips à Constantinople // Ibid. P. 388-392; Les passions des martyrs et les genres littéraires. Brux., 1921; Deux typica byzantine de l'époque des Paléologues. Brux., 1921; Martyr et Confesseur // AnBoll. 1921. T. 39. P. 20-49; La Passion de St. Félix de Thibiuca // Ibid. P. 241-276; Cyprien d'Antioche et Cyprien de Carthage // Ibid. P. 314-332; Catalogus codicum hagiographicorum graecorum bibliothecae patriarchatus Alexandrini in Cahira Aegypti // Ibid. P. 345-357; Les martyrs d'Égypte // Ibid. 1922. T. 40. P. 5-154, 299-365; Les saints Stylites. Brux., 1923; Les Actes de St. Marcel le Centurion // AnBoll. 1923. T. 41. P. 257-287; Le calendrier d'Oxyrhynque pour l'année 535-536 // Ibid. 1924. T. 42. P. 83-99; La vie de St. Théoctiste de Lesbos // Byz. 1924. T. 1. P. 191-200; Les recueils antiques des Miracles des Saints // AnBoll. 1925. T. 43. P. 5-85, 305-325; Catalogus codicum hagiographicorum graecorum bibliothecae Scholae Theologicae in Chalce insula // Ibid. 1926. T. 44. P. 5-63; La personalité historique de St. Paul de Thèbes // Ibid. P. 64-69; Les lettres d'indulgence collectives // Ibid. P. 342-379; 1927. T. 45. P. 97-224; 1928. T. 46. P. 149-287; Sanctus: Essai sur le culte des saints dans l'antiquité. Brux., 1927; Une Vie inédite de St. Jean l'Aumônier // AnBoll. 1927. T. 45. P. 5-74; L'hagiographie ancienne de Ravenne // Ibid. 1929. T. 47. P. 5-30; Loca Sanctorum // Ibid. 1930. T. 48. P. 5-64; St. Romain martyr d'Antioche // Ibid. 1932. T. 50. P. 241-283; Recherches sur le légendier Romain: La Passion de St. Polychronius // Ibid. 1933. T. 51. P. 34-98; Cinq leçons sur la méthode hagiographique. Brux., 1934; Saints et reliquaires d'Apamée // AnBoll. 1935. T. 53. P. 225-244; Étude sur le légendier romain: Les saints de nov. et de déc. Brux., 1936; Contributions récentes à l'hagiographie de Rome et d'Afrique // AnBoll. 1936. T. 54. Fasc. 3/4. P. 265-315; Les Actes des martyrs de Pergame // Ibid. 1940. T. 58. P. 142-176.
Лит.: Peeters P. Hippolyte Delehaye: [Bibliogr. des travaux scient.] // AnBoll. 1942. T. 60. P. I-LII; DHGE. T. 14. Col. 1490-1492.
А. В. Муравьёв, Э. П. Г.
Рубрики
Ключевые слова
См.также
  • АЛЬКЕН Франсуа Жозеф Мари (1900-1988), ученый-болландист
  • ПЕТЕРС Поль (Поль Жан Мари Шарль Жозеф; 1870-1950), священник ордена иезуитов, член об-ва болландистов
  • АКВАВИВА Клаудио (1543–1615), генерал ордена иезуитов с 1581 г.
  • АЛЕНИ Джулио (1582 - 1649), католич. миссионер в Китае, иезуит
  • АЛМЕЙДА Луиш ди (1525-1586), португ. иезуит-миссионер в Японии
  • АЛОИЗИЙ ГОНЗАГА (1568-1591), иезуит, св. католич. Церкви (пам. зап. 21 июня)
  • АЛЬВАРЕС ДЕ ПАС Диего (1560-1620), испан. иезуит, католич. ученый-мистик
  • АЛЬТЕР Франц Карл (1749-1804), филолог, славист и библеист